Doorbraak. 01.06.2021
"Waar de beoogde COVID-groepsimmuniteit door vaccinatie bij het begin van de campagne op 70% lag, is dat zonder veel onderbouwing tegenwoordig 90%. Nochtans laat een antwoord van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke in het parlement uitschijnen dat enkel vaccinatie van het kwetsbare en oudere segment van de bevolking zou kunnen volstaan.
Vandenbrouckes uitspraken roepen veel vragen op. Vragen die onbeantwoord blijven, ook nadat Doorbraak herhaaldelijk aandringt.
Britse studie Op 18 mei vraagt PS-kamerlid Laurence Zanchetta Vandenbroucke in de commissie gezondheid het volgende: ‘Volgens een Britse studie hebben besmette personen drie weken nadat ze hun eerste vaccindosis gekregen hebben 38 tot 49 % minder risico om het virus over te dragen. Wat denkt u daarvan? Over welke informatie beschikt men in verband met de capaciteit van de vaccins om de overdracht van het virus af te remmen? Blijft een persoon die gevaccineerd werd besmettelijk? Zult u breder over die Britse studie communiceren teneinde het draagvlak bij de burgers te vergroten?’
Minister Frank Vandenbroucke antwoordt die dag op meerdere vragen tegelijkertijd. Van belang voor het antwoord op de vraag van Zanchetta, is eerst het volgende antwoord van de minister op een vraag over immuniteit.
Invloed op varianten? Vandenbroucke: ‘In het algemeen bevindt België zich in een situatie waarin aan de ene kant een aanzienlijk deel van de bevolking al immuniteit heeft opgebouwd. We hebben immers vastgesteld dat 18 % van de bloeddonors in België in december 2020 antistoffen had tegen COVID-19. Sindsdien werden ook heel veel mensen gevaccineerd, want op dit ogenblik heeft 42 % van volwassenen ten minste een eerste dosis van het vaccin gekregen.’
‘Er is dus een krimpend deel van de bevolking dat nog susceptibel is en een snel groeiende groep mensen die gevaccineerd is of geïmmuniseerd door de ziekte. Deze mensen leven naast en door elkaar. Het risico in een dergelijk situatie is dat de selectiedruk op het virus ervoor zorgt dat er varianten ontstaan en zich verspreiden die misschien deels ontsnappen aan de immunisatie of de vaccinatie, hoewel we daar op dit ogenblik geen enkele concrete aanduiding voor hebben. (…)’
Voorzichtig blijven ‘Als men de viruscirculatie zo laag mogelijk wil houden, dan betekent dit dat men toch voorzichtig moet zijn wat betreft het vermenigvuldigen van contacten tussen mensen. Daarbij moet men bekijken hoeveel mensen gevaccineerd zijn, wat in de ziekenhuizen gebeurt en hoe houdbaar de min of meer strenge regels zijn die men mensen oplegt die de behoefte hebben om terug een vrijer leven te kunnen leiden. Men moet al die elementen naast elkaar leggen, een moeilijke evenwichtsoefening tijdens elke vergadering van het Overlegcomité.’
Dat antwoord geeft blijk van een zeker optimisme, en een wil om verschillende parameters tegen elkaar af te wegen, waaronder dus ook het aantal gevaccineerde mensen. Even later zegt Vandenbroucke dan ook: “Ik heb het Coronacommissariaat en een uitgebreide GEMS advies gevraagd wat de toenemende vaccinatiegraad van de bevolking betekent voor onze individuele en collectieve vrijheden.”
Eerst in het Frans Een hele poos later krijgt Laurence Zanchetta vervolgens antwoord op haar concrete vraag over de mate waarin gevaccineerden nog besmettingen met het COVID-19-virus doorgeven. Om het goede begrip van dat antwoord te vergroten, geven we het eerst in het Frans weer – zoals Vandenbroucke dat in de kamer deed – om het vervolgens in het Nederlands samen te vatten.
Vandenbroucke: ‘L’étude du Public Health England est une étude qualitative très instructive qui démontre les bénéfices supplémentaires pour les contacts directs des personnes ayant déjà reçu une dose de vaccin. Selon un rapport intermédiaire d’ECDC du 21 avril 2021, sur la base de toutes les informations disponibles et dans le contexte actuel, le risque qu’une personne entièrement vaccinée et infectée par le virus SARS-CoV-2 transmette ce virus à une personne non vaccinée est très faible. Cette information est très intéressante et très positive.’
‘En outre, le risque que cette personne non vaccinée développe ultérieurement une forme sévère de COVID-19 est très faible chez les jeunes adultes et chez les adultes d’âge moyen sans co-morbidité et modéré chez les adultes plus âgés ou les personnes présentant des co-morbidités. Les preuves disponibles à ce sujet sont limitées. Ces risques dépendent de plusieurs facteurs, notamment l’âge de la personne non vaccinée, la présence des différents variants du virus, la nature et la durée du contact, le respect des mesures, le type de vaccin et le temps écoulé après la vaccination.’
En in het Nederlands Vandenbroucke zegt hier dus dat iemand die volledig gevaccineerd is, het virus bijna niet zal doorgeven. Dat is goed nieuws voor de gevaccineerde, die door het vaccin al beschermd is tegen ernstige ziekte. Zeker ook goed nieuws voor niet-gevaccineerden, die mee profiteren van het niet-doorgeven van het virus. Fascinerender nog is de volgende passage: ‘Bovendien is het risico dat deze niet-gevaccineerde persoon later een ernstige vorm van COVID ontwikkelt, zeer klein bij jongvolwassenen en bij volwassenen van middelbare leeftijd zonder co-morbiditeiten, en gematigd bij oudere volwassenen of personen met co-morbiditeiten.’
Nadien vervolledigt Vandenbroucke zijn antwoord door erop te wijzen dat deze risico’s natuurlijk afhangen van verschillende factoren, zoals virusvarianten in omloop, en de duur van een contact.
Studie van het ECDC Laten we vervolgens kijken naar de samenvatting van de studie van de ECDC , het ‘European Centre for Disease Control’ ofwel: Europees Agentschap ter preventie van ziekteverspreiding, waarnaar Vandenbroucke verwijst. Die is niet moeilijk te vinden. En daarin lezen we letterlijk hetzelfde in het Engels:
The risk of developing severe COVID-19 disease for a fully vaccinated individual is very low in younger adults and middle-aged adults with no risk factors ‘In the current context, and given the available evidence: The risk of developing severe COVID-19 disease for a fully vaccinated individual is very low in younger adults and middle-aged adults with no risk factors for severe COVID-19, and low in older adults or people with underlying risk factors.
The risk of developing severe COVID-19 disease for an unvaccinated individual who has been in contact with a fully vaccinated person exposed to SARS-CoV-2 infection is very low to low in younger adults and middle-aged adults with no risk factors for severe COVID-19, and moderate in older adults or persons with underlying risk factors (limited evidence available so far).
The overall reduction in risks of severe COVID-19 disease is dependent on vaccine uptake and vaccination coverage in the general population and is modulated by several other factors, such as age and underlying conditions, vaccine characteristics, variants of concern, setting, and the epidemiological situation.’
Kleine risico’s Er staat dus dat volledig gevaccineerden van alle leeftijden een zeer kleine tot kleine kans hebben om ernstige ziekte te ontwikkelen. Bij niet-gevaccineerden die in contact zijn gekomen met een gevaccineerde die wel besmet is, blijft het risico om ernstig ziek te worden bovendien nog altijd zeer klein tot klein bij jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd zonder onderliggende aandoeningen. Het risico is gematigd bij oudere volwassenen of mensen met onderliggende aandoeningen. De studie geeft wel aan dat er nog onzekerheden zijn.
In de leeftijdsgroepen onder de 45 was er in 2020 geen oversterfte.
De studie doet geen uitspraken over de situatie voor niet-gevaccineerden onderling. Als we kijken naar de cijfers voor België, dan merken we op dat er net geen 1700 van de bijna 25.000 ongevaccineerde doden jonger waren dan 65. Van die bijna 1700 waren 1568 overledenen ook nog eens ouder dan 45. Bovendien hadden ze vaak gezondheidsproblemen. In de leeftijdsgroepen onder de 45 was er in 2020 geen oversterfte. Uit dit alles kunnen we concluderen: al voor de vaccinatiecampagne begon was de kans op dood of ernstige COVID voor niet-gevaccineerde jonge en gezonde mensen weinig tot niet significant.
Waarom de volledige bevolking? Met deze wetenschap en met de antwoorden van Frank Vandenbroucke in het parlement, rijst de vraag: waarom moet de volledige bevolking gevaccineerd worden tegen COVID? Er zijn immers duidelijke voordelen aan de vaccinatie van risicogroepen. Dat blijkt uit een hoog aangeschreven Europese studie en uit de antwoorden van Frank Vandenbroucke zelf. De mensen in de risicogroepen worden individueel beschermd tegen ernstig ziekteverloop. En het mooie neveneffect is dat zij het virus veel minder doorgeven. Bovendien weten we dat niet-gevaccineerden onder de 65 met weinig tot geen gezondheidsproblemen sowieso een laag risico lopen om ernstig ziek te worden als ze in contact komen met gevaccineerden.
Israël wordt wereldwijd geroemd om zijn succesvolle vaccinatiecampagne. Het land kent momenteel een vaccinatiegraad van 60%. Israël heeft op het moment dat we dit schrijven bijna alle covidmaatregelen geschrapt. Ook hun eigen gecontesteerde versie van het vaccinatiecertificaat, dat alleen gevaccineerden toegang gaf tot restaurants en winkels, is afgeschaft. Bij slechts 60% vaccinatiegraad.
Vaccinatie tegen COVID is niet verplicht in België. Elke burger heeft het recht om het vaccin al dan niet te nemen, na zich grondig te informeren over de persoonlijke voor- en de nadelen. Voor oudere mensen en mensen met gezondheidsproblemen lijken de voordelen groot. Dat erkent ook Frank Vandenbroucke.
Het kabinet zwijgt De vraag blijft: hoe vallen Vandenbrouckes uitspraken te rijmen met de brede vaccinatiecampagne en de gewenste groepsimmuniteit van 90% door vaccinatie? Welke context kan er nog gegeven worden aan zijn uitspraken in de commissie? En op welke studies baseert hij zich verder? Deze vragen zijn bij het ter perse gaan niet beantwoord. Nochtans hebben we zijn kabinet een week lang herhaaldelijk gecontacteerd.
Comments