‘Long Covid’ of PTSD? - Luc De Wandel
In onze pers verschijnen de laatste weken regelmatig berichten over klachten die Coronapatiënten nog lang na hun ‘genezing’ ervaren. Het gaat dan voornamelijk om psychische en cognitieve klachten, zoals verwardheid, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, angst, slapeloosheid en sufheid. ‘Hersenmist’, zo omschrijven medici deze gewaarwordingen soms.
Inmiddels hebben die zelfde medici een nieuwe naam geplakt op die resem symptomen: ze noemen het ‘Long Covid’. Een benaming die de media gretig hebben overgenomen, niet in het minst omdat hun verkoopmodel van angstcreatie daar wel bij vaart. Vandaag nog zaaide de VRT paniek met een zeer uitgebreid bericht (foto) waarin werd geopperd dat bij mensen met ‘Long Covid’ een aantasting van het brein aan de basis zou liggen van hun langdurige klachten. Akelige zondaglectuur, alvast.
Gelukkig is er inmiddels afdoende wetenschappelijke literatuur om die paniekzaaierij grotendeels te weerleggen. Onderzoekers hebben de lijst met symptomen van ‘Long Covid’ namelijk bestudeerd en vastgesteld dat die symptomen zeer goed overeenstemmen met de gewaarwordingen die mensen met een ‘Post-traumatic Stress Disorder’ (PTSD) ervaren, en niet met hersenbeschadigingen.
De wetenschappers hebben vastgesteld dat vooral patiënten met Covid19 die op een intensieve zorgafdeling zijn terecht gekomen, veel risico lopen om achteraf PTSD, depressiviteit of angststoornissen te ontwikkelen. Een Spaans onderzoek vond bij 3500 dergelijke patiënten 15,8% gevallen met PTSD, 18,7% met depressie en 21,6 % met angststoornissen.
Prof. Andrew Levine van de Amerikaanse UCLA-universiteit constateerde dat zelfs patiënten die slechts een milde vorm van Covid19 hadden doorgemaakt, toch ernstige stress ervoeren tengevolge van een overdaad aan traumatiserende beelden op tv, angstwekkende verslagen in de media en een (daardoor) toegenomen angst voor de dood.
Maar de medische impact van paniekhysterie in de media gaat nog veel verder: een online bevraging bij meer dan 5000 volwassen Amerikanen toonde aan dat zelfs onder burgers die nooit Covid19 doormaakten, 40,9 % minstens één mentale- of gedragsstoornis rapporteerde en 10,7% met zelfmoordgedachten kampte, en dan voornamelijk jongeren tussen 18 en 24 jaar, minoriteiten, vrijwilligers in de zorg en essentiële beroepen.
Bij PTSD treden aantoonbaar de zelfde symptomen op die ook mensen met ‘Long Covid’ rapporteren. Er zijn nu meer en meer aanwijzingen dat al deze akelige ervaringen zouden kunnen voortvloeien uit de psychische trauma’s die het doormaken van de onophoudelijk als ‘zeer dodelijk’ omschreven ziekte of het dagelijks absorberen van het angstwekkend nieuws over de pandemie veroorzaken.
Maar er is ook goed nieuws: er bestaan efficiënte manieren om PTSD te behandelen. Zoals EMDR: ‘Eye Movement Desensitisation and Reprocessing’, een techniek uit de klinische psychologie die er in bestaat dat door snelle oogbewegingen bij de patiënt uit te lokken (de therapeut beweegt daartoe een vinger over en weer voor de ogen van de patiënt) de traumatische ervaring op een veilige, gecontroleerde manier kan worden herbeleefd, daarna verzwakt en opnieuw verwerkt, maar dan beter. Een techniek die veelvuldig wordt toegepast bij militairen die PTSD hebben opgelopen op het slagveld. Op het slagveld, veroorzaakt door het trauma van Covid19 en de door de media veroorzaakte hysterie, kan deze aanpak allicht ook soelaas brengen.
Er moet volgens de onderzoekers hoe dan ook ruim aandacht worden besteed aan de zware psychische gevolgen van de pandemie en de angstwekkende berichtgeving errond, willen we niet binnen afzienbare tijd met een ware catastrofe worden geconfronteerd op het gebied van geestelijk welzijn.
Het zou natuurlijk ook al veel helpen als de media zouden afzien van hun dagelijkse paniekzaaierij.
Voorkomen is immers beter dan genezen.
